Maksim Gorki
- Data urodzenia:
- 28.03.1868
- Data śmierci:
- 18.06.1936
- Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
- Aleksiej Maksimowicz Pieszkow
- Inne nazwiska/pseudonimy:
- Maxim Gorki, Maxim Gorky, Maksims Gorkijs, Максим Горький, Peškovs, Алексей Максимович Пешков, Aleksejs Peškovs, Alexei Maximovich Peshkov, Maxime Gorki, d’Alekseï Maksimovitch Pechkov
- Kategorie:
- pisarz
- Cmentarz:
- Kremlin Wall Necropolis
Maksim Gorki (Максим Горький, ur. 16 marca?/28 marca 1868, zm. 18 czerwca 1936) – pisarz rosyjski, właściwie Aleksiej Maksimowicz Pieszkow (Алексей Максимович Пешков). Autor wielu dramatów (Na dnie), powieści (Matka) i opowiadań (Foma Gordiejew). Wybitna postać rosyjskiego modernizmu (tzw. srebrnego wieku).
Życiorys
Wcześnie osierocony, wychowywany przez babkę.
W 1895 roku pracował w „Samarskiej Gaziecie”, gdzie poznał młodą korektorkę Jekatierinę Wołżinę, z którą ożenił się w 1896 roku. Mieli dwójkę dzieci – syna Maksima, urodzonego w 1897 roku, i córkę Katię. Gorki zawarł później drugie małżeństwo z aktorką Marią Andrejewną, nie rozwodząc się jednak z pierwszą żoną.
Ze Stalinem w 1931 r.
Mimo przedrewolucyjnej przyjaźni z Leninem rewolucję październikową przyjął z niechęcią, publikował antybolszewickie felietony, próbował ratować aresztowanych pisarzy. W 1920 roku jego druga żona, Maria Fiodorowna Andrejewa, aktorka, została komisarzem politycznym do spraw teatru i ministrem sztuki. Skonfliktowany z władzami i chory na gruźlicę na polecenie Lenina wyjechał 6 października 1921 r. na leczenie za granicę. W latach 1921-1924 mieszkał na emigracji w Niemczech, w Berlinie, Bad Saarow i Heringsdorfie (gdzie leczył gruźlicę), później do 1927 we Włoszech (Sorrento).
Tymczasem władze uznały pisarstwo Gorkiego za wzorzec do naśladowania (realizm socjalistyczny) i zabiegały o jego powrót i poparcie. Skutecznie. Po powrocie, mianowany przewodniczącym Związku Pisarzy ZSRR, brał udział w licznych przedsięwzięciach kulturalnych i propagandowych (m.in. redagował osławiony zbiór esejów o budowie Kanału Białomorsko-Bałtyckiego).
Obsypywany przywilejami. Na jego cześć zmieniono nazwę miasta (Niżny Nowogród) oraz nazywano samoloty i fabryki.
Jego autorytet pomógł Stalinowi budować na Zachodzie propagandowy obraz ZSRR.
Umarł w tajemniczych okolicznościach. O jego otrucie oskarżano licznych podsądnych w procesach politycznych lat 30. Według najbardziej prawdopodobnej wersji otruty został przez agentów NKWD działających z polecenia Stalina. Śmierć Gorkiego wiązana jest często z wstępem do czystek stalinowskich.
TwórczośćDebiutował jako prozaik w 1892. Rozgłos zyskał trzema tomami Szkiców i opowiadań (1898-1899), a także dramatami Mieszczanie (1901) i Na dnie (1902), ukazującymi sprzeciw przeciwko drobnomieszczaństwu.
Był jakoby zwiastunem rewolucji ludowej w Pieśni o Sokole (1895) i Pieśni o Zwiastunie Burzy (1901). Osądzał surowo burżuazję i inteligencję rosyjską z powodu jej konformizmu, np. w powieści Foma Gordiejew (1899), dramatach Letnicy i Barbarzyńcy. Do najbardziej znanych jego powieści należy Matka (1906), poświęcona życiu robotników. Wydał też trylogię autobiograficzną Dzieciństwo (1912), Wśród ludzi (1914) i Moje uniwersytety (1922). Ukazała się także powieść o losach burżuazyjnej rodziny Artamonow i synowie (1925) i Życie Klima Samgina" (1925-1936). W języku polskim ukazała się większość jego prac, w tym również Pisma (tom 1-16, pol. wyd. 1951-1957), artykuły i pamflety.
Źródło informacji: wikipedia.org
Nazwa miejsca | Aktywne od: | Aktywne do: | Zdjęcia | Język | |
---|---|---|---|---|---|
Solovetsky Monastery - Soviet prison and concentration camps | en, ru, ua |
11.01.1905 | Rīgā arestē Krievijas rakstnieku Maksimu Gorkiju
13.01.1905 | 1905. gads 13. janvāra demonstrācija
Nemieri jeb 1905. gada revolūcija Latvijā 1905. gadā sākās ar 13. janvāra (piekārtots pie datuma, ignorējot stilu, 26.1.1905 pēc jaunā) manifestāciju Rīgā, kuru, kā reakciju uz demonstrantu apšaušanu Sanktpēterburgā 9. janvārī, organizēja LSDP.
25.08.1906 | Покушение на премьер-министра России Петра Столыпина
Бомба для премьера. 25 августа 1906 года было совершено покушение на Столыпина
27.01.1918 | Красный и кровавый террор большевиков в Евпатории
30.01.1919 | CHEKA orders to kill 4 members of Russian Tszar's family in response of killed K. Liebknecht in Germany
06.10.1920 | В Кремле встретились английский писатель-фантаст Герберт Уэллс и Владимир Ленин
02.08.1921 | Голод в Поволжье
06.06.1923 | Соловецкий лагерь смерти или особого назначения (СЛОН) принял первых заключённых
31.05.1929 | H. Ford signs agreement with Soviet Union for producing cars at GAZ factory
14.09.1932 | Дмитровлаг - один из трудовых концлагерей СССР
15.09.1933 | Генрих Ягода сообщил Сталину о раскрытии в Ленинграде «общества педерастов». Арестовано свыше 150 человек.
Иосифу Сталину доложили о заговоре «общества педерастов», которые, действуя в контрреволюционных целях, заманивали в свои сети молодежь. Возмутившийся «отец народов» потребовал для виновников самого строгого наказания. Через три месяца был одобрен закон, предусматривавший тюремные сроки за мужеложество. Так в СССР началось уголовное преследование гомосексуалистов.