Powiedz o tym miejscu
pl

Aleksander Puszkin

Dodaj nowe zdjęcie!
Data urodzenia:
06.06.1799
Data śmierci:
10.02.1837
Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
Aleksandr Siergiejewicz Puszkin
Inne nazwiska/pseudonimy:
Alexander Puschkin, Alexander Pushkin, Aleksandrs Puškins, Александр Сергеевич Пушкин Александр НКШП, Иван Петрович Белкин, Феофилакт Косичкин, P., Ст. Арз. (Старый Арз
Kategorie:
arystokrata, mason, pisarz, poeta, szlachcic, tłumacz
Cmentarz:
Pskov, Территория бывшего монастырского кладбища (ru)

Aleksandr Siergiejewicz Puszkin, Алекса́ндр Серге́евич Пу́шкин (ur. 26 maja/6 czerwca 1799 w Moskwie, zm. 29 stycznia/10 lutego 1837 w Petersburgu) – poeta rosyjski, także dramaturg i prozaik, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli romantyzmu rosyjskiego, kamerjunkier cesarza Mikołaja I Romanowa.

Na jego rozwój miały wpływ postacie dwóch przodków: jego stryja Wasilija Lwowicza Puszkina (1770-1830) i pradziadka, czarnoskórego Abisyńczyka Abrama Hannibala, który trafił do Rosji jako niewolnik, ale dzięki mądrości i odwadze stał się ulubieńcem cara Piotra I i otrzymał szlachectwo. Trzecią osobą, która wywarła na niego wpływ, była niania Arina Rodionowna Jakowlewa, dzięki której poznał kulturę i problemy chłopów pańszczyźnianych.

Początkowo kształcili go francuscy guwernerzy. Od 1811 przebywał w ekskluzywnym Liceum w Carskim Siole (obecnie Carskie Sioło przemianowano na Puszkin) w pobliżu Petersburga. Jego debiutanckie utwory pisane w liceum to dydaktyczno-satyryczne listy poetyckie, ody i elegie utrzymane w stylu klasycystycznym i preromantycznym.

Po ukończeniu liceum (1817) mieszkał w Petersburgu, gdzie przyłączył się do grupy Arzamas, propagującej włączenie do poezji języka potocznego i nowych gatunków, a także do kółka literackiego Zielona lampa związanego z dekabrystami.

Oburzony despotycznymi rządami Aleksandra I i później Mikołaja I pisze wiersze będące krytyką carskiej tyranii i absolutyzmu takie jak: oda Wolność (nap. 1817, wyd. 1856. Вольность), wyszydzające Aleksandra I Bajki Noël (1818), wiersz Do Czaadajewa (К Чаадаеву, 1818) i prochłopską elegię Wieś (Деревня, 1819). Utwory te krążyły początkowo tylko w odpisach i zostały wydane dopiero w latach pięćdziesiątych XIX wieku. Antycarska działalność literacka spowodowała zsyłkę poety na południe Rosji.

Przed wyjazdem z Petersburga Puszkin zdążył jeszcze ogłosić w (1820) swój pierwszy poemat Rusłan i Ludmiła (Руслан и Людмила, 1820), który zwrócił powszechną uwagę. Był to początek fascynacji bajronizmem, wprowadzonym przez Puszkina do literatury rosyjskiej. Kolejne utwory powstające na zsyłce: Jeniec kaukaski (1822), Fontanna Bachczyseraju (Бахчисарайский фонтан, 1823), Cyganie (Цыганы, 1824) utrzymane są w tym stylu.

Na zesłaniu Puszkin przebywał najpierw w Kiszyniowie, potem w Odessie, na Kaukazie i na Krymie. W tym czasie rozpoczął pracę nad poematem Eugeniusz Oniegin (Евгений Онегин), pisząc w latach 1823-1824 trzy pierwsze rozdziały. Napisał tam też słynne liryki takie jak: Sztylet (nap. 1821, wyd. 1856) i Więzień (nap. 1822, wyd. 1832).

Jesienią 1824 kara została złagodzona, zsyłka na południe Rosji zamieniona została na odosobnienie w majątku jego matki (będącym jednocześnie domem rodzinnym poety) we wsi Michajłowskoje koło Pskowa. Tu powstała tragedia romantyczna Borys Godunow, będąca ilustracją walk o tron moskiewski na przełomie XVI/XVII wieku. Po stłumieniu powstania dekabrystów Puszkin został wezwany przez cara Mikołaja I do Moskwy, gdzie poznał Adama Mickiewicza i przetłumaczył kilka jego wierszy m.in. Trzech Budrysów. Puszkin ciężko przeżywał klęskę powstania dekabrystów, pod wpływem tych przeżyć powstały wiersze W głębinie syberyjskich rud (1827) i Arion (1827). W 1827 poeta, pod wpływem twórczości Waltera Scotta, napisał swój pierwszy, niedokończony utwór prozatorski: powieść historyczną Murzyn Piotra Wielkiego (nap. 1827, wyd. 1837), Piotrowi I poświęcony był też poemat historyczny Połtawa (1829).

Uwolniony został przez cesarza od zwykłej cenzury, odtąd car sam cenzurował jego utwory, przesyłane przez Puszkina do III. Oddziału Kancelarii Osobistej Jego Cesarskiej Mości lub wprost do władcy. W 1830 domagał się jak najszybszego stłumienia powstania listopadowego przez armię rosyjską. W liście do Jelizawiety Chitrowo pisał: „Wieść o rebelii w Polsce prawdziwie mnie wzburzyła! Nasi starzy wrogowie zostaną więc wytępieni. ...Wojna, która ma się zacząć, będzie wojną na eksterminację, albo przynajmniej trzeba, żeby taką była”. W 1831 roku wyrażał potrzebę jak najszybszego stłumienia polskiego buntu. Należy ich zdusić, powolność nasza jest męcząca. Dla nas bunt Polski to sprawa domowa, prastara, dziedziczna rozterka. W sierpniu 1831 roku napisał przesiąknięty szowinizmem wiersz Oszczercom Rosji, we wrześniu po upadku Warszawy Rocznica Borodina.

W 1831 mieszkając w Bołdino pod Moskwą ukończył swe najwybitniejsze dzieło, poemat dygresyjny Eugeniusz Oniegin (wyd. fragmentarycznie w latach 1824-31, całość 1833). Dzieło pokazuje obraz życia rosyjskiej szlachty na wsi i w mieście w połowie XIX wieku. Tytułowy bohater, jak przystało na bohatera romantycznego, jest pełen pesymizmu, miotają nim wewnętrzne sprzeczności i z bólem uświadamia sobie bezsens życia.

Oprócz Eugeniusza Oniegina, napisał w tym czasie składające się z 5 nowel Opowieści świętej pamięci Iwana Piotrowicza Biełkina oraz cykl tak zwanych małych tragedii: Skąpy rycerz, Mozart i Salieri, Gość kamienny i Uczta podczas dżumy. Powstały też bajki dla dzieci, między innymi znana na całym świecie wersja wydanej 15 lat wcześniej przez braci Grimm Bajki o rybaku i złotej rybce, Bajka o carze Sałtanie, Bajka o Popie i jego parobku Jełopie, Pan młody.

W lutym 1831 Puszkin ożenił się z Natalią Nikołajewną Gonczarową i przeprowadził się do Petersburga, wciąż pod specjalnym nadzorem policyjnym. Tam powstały wiersze Oszczercom Rosji (powstały dla uczczenia wzięcia Warszawy przez Rosjan) i Rocznica Borodina, związane z powstaniem listopadowym w Polsce i rewolucją we Francji, Wiersze te wywołały liczne sprzeciwy, między innymi polemizował z ich wymową Adam Mickiewicz w swym wierszu "Do przyjaciół Moskali".

Wkrótce powstały kolejne powieści: Dubrowski (1832-1833) oraz Dama pikowa (1834), a także powieść historyczna o buncie J. I. Pugaczowa Córka kapitana (1833-1836), będąca największym z prozatorskich utworów Puszkina.

W ostatnim okresie życia zwrócił się ku historii, powstała obszerna Historia Pugaczowa (1834) i poemat historiozoficzny Jeździec miedziany (nap. 1833, wyd. 1837), zainspirowany przez Ustęp III części Dziadów Adama Mickiewicza.

W 1836 Puszkin uzyskał zgodę na wydawanie pisma literacko-społecznego Sowriemiennik, które prowadził aż do śmierci.

Rok później w 1837, na skutek intrygi dworskiej zmuszony był, w obronie honoru żony, pojedynkować się z francuskim emigrantem Georgesem d'Anthès. Ciężko ranny zmarł w dwa dni później, pogrzeb odbył się bez rozgłosu na cmentarzu przyklasztornym w guberni pskowskiej.

Puszkin był wybitnym reformatorem rosyjskiego języka literackiego.

Tłumaczenia dzieł Puszkina na język polski

Twórczość Puszkina była wielokrotnie tłumaczona na język polski, między innymi tłumaczyli: Adam Mickiewicz, Julian Tuwim, Jan Brzechwa, Mieczysław Jastrun, Adam Ważyk, Seweryn Pollak (np., m.in. wiersz Do *** poświęcony Annie Kern).

Pamięć o Puszkinie

Oprócz miejscowości Puszkin, jego imię nosi muzeum sztuki w Moskwie będące drugą co do wielkości po Ermitażu rosyjską kolekcją sztuki.

Radziecki pisarz Leonid Grossman napisał w 1929 r. powieść Zapiski d'Archiaca, opowiadającą historię ostatnich dni Puszkina z perspektywy sekundanta jego przeciwnika i sugerującą, że Puszkin zginął, gdyż był liberałem, źle widzianym w absolutnej monarchii cara Mikołaja I. Po wojnie książkę wydano u nas pt. Śmierć poety (1948, 1949).

 

Ilustracja do Bajki o carze Sałtanie autorstwa Iwana Bilibina

 

Natalia Gonczarowa

 

Pojedynek Aleksandra Puszkina z Georges-Charles de Heeckeren d'Anthèsem 27 stycznia/8 lutego 1837, Adrian Wołkow, 1860

 

Źródło informacji: wikipedia.org

Nazwa miejsca Aktywne od: Aktywne do: Zdjęcia Język
Universitas Tartuensis, Tartu UniversitāteUniversitas Tartuensis, Tartu Universitāte00.00.1632lv

    loading...

        ImięRodzaj relacjiData urodzeniaData śmierciOpis
        1Сергей  ПушкинСергей Пушкинojciec03.06.177010.07.1848
        2Надежда ПушкинаНадежда Пушкинаmatka02.07.177529.03.1836
        3Григорий ПушкинГригорий Пушкинsyn14.05.183505.07.1905
        4Aleksandrs PuškinsAleksandrs Puškinssyn18.07.183301.08.1914
        5Natalia  PouchkinaNatalia Pouchkinacórka23.05.183614.05.1913
        6Мария ГартунгМария Гартунгcórka19.05.183207.03.1919
        7
        Платон Пушкинbrat14.11.181718.10.1819
        8
        Михаил Пушкинbrat28.10.1811
        9
        Павел Пушкинbrat16.07.181027.12.1810
        10Lew  PuschkinLew Puschkinbrat29.04.180531.07.1852
        11
        Николай Пушкинbrat26.03.180130.07.1807
        12Olga  PavlichtchevaOlga Pavlichtchevasiostra01.12.179714.05.1868
        13
        Софья Пушкинаsiostra06.01.180912.09.1809
        14Natalja GontscharowaNatalja Gontscharoważona08.09.181208.12.1863
        15Лев  ПавлищевЛев Павлищевbratanek/siostrzeniec20.10.183420.07.1915
        16Prince Nikolaus  Wilhelm of NassauPrince Nikolaus Wilhelm of Nassauzięć20.09.183217.09.1905
        17
        Елизавета Пушкинаszwagierka
        18Žoržs DantessŽoržs Dantessszwagier, znajomy, oponent05.02.181202.11.1895
        19Nikołaj  PawliszczewNikołaj Pawliszczewszwagier18.05.180120.12.1879
        20Осип  ГаннибалОсип Ганнибалdziadek20.01.174412.10.1806
        21
        Мария Ганнибалbabcia
        22Graf Georg Nikolaus von MerenbergGraf Georg Nikolaus von Merenbergwnuk25.02.187131.05.1948
        23Zofia  von MerenbergZofia von Merenbergwnuk01.06.186814.09.1927
        24Georg Nikolaus von MerenbergGeorg Nikolaus von Merenbergwnuk25.02.187131.05.1948
        25Abram HannibalAbram Hannibalpradziadek00.00.169625.05.1781
        26Georg von  MerenbergGeorg von Merenbergprawnuk16.10.189711.01.1965
        27Anastasia de TorbyAnastasia de Torbyprawnuczka09.09.189207.12.1977
        28Nadieżda  MountbattenNadieżda Mountbattenprawnuczka28.03.189622.01.1963
        29Natalia GonczarowaNatalia Gonczarowadaleki krewny16.06.188117.10.1962
        30Ivan GannibalIvan Gannibaldaleki krewny05.06.173712.10.1801
        31Vasily PushkinVasily Pushkindaleki krewny08.05.176601.09.1830
        32David  MountbattenDavid Mountbattendaleki krewny12.05.191914.04.1970
        33Аграфена  ЗакревскаяАграфена Закревскаяprzyjaciel00.00.180000.00.1879
        34
        Aleksandrs Šiškovsprzyjaciel00.00.179900.00.1832
        35Anna KernaAnna Kernaprzyjaciel22.02.180008.06.1879
        36Ivans  PuščinsIvans Puščinsprzyjaciel, kolega z klasy lub studiów15.05.179815.04.1859
        37Алексей ВульфАлексей Вульфprzyjaciel29.12.180529.04.1881
        38Anna KernAnna Kernprzyjaciel22.02.180027.05.1879
        39Vilhelms KihelbekersVilhelms Kihelbekersprzyjaciel10.06.179711.08.1846
        40Василий  ЖуковскийВасилий Жуковскийprzyjaciel29.01.178312.04.1852
        41Nadieżda DurowaNadieżda Durowaprzyjaciel28.09.178302.04.1866
        42Mykoła  MarkewyczMykoła Markewyczprzyjaciel26.12.180409.06.1860
        43Анна АндроАнна Андроprzyjaciel11.08.180818.12.1888
        44
        Ульяна Дееваsąsiad00.00.179100.00.1838
        45Aleksander von BenckendorffAleksander von Benckendorffznajomy23.06.178123.09.1844
        46Aleksandr GribojedowAleksandr Gribojedowznajomy15.01.179511.02.1829
        47Vladimirs DālsVladimirs Dālsznajomy22.11.180104.10.1872
        48Арина  ЯковлеваАрина Яковлеваznajomy, nauczyciel12.08.175821.04.1828
        49Карл БрюлловКарл Брюлловznajomy23.12.179923.06.1852
        50Aleksander GorczakowAleksander Gorczakowkolega z klasy lub studiów04.06.179827.02.1883
        51Pjotr KachowskiPjotr Kachowskiwyznawca tej samej idei00.00.179925.07.1826
        52Michail Bestuschew-RjuminMichail Bestuschew-Rjuminwyznawca tej samej idei23.05.180125.07.1826
        53Pawel PestelPawel Pestelwyznawca tej samej idei05.07.179325.07.1826
        54Ainārs RitenbergsAinārs Ritenbergswyznawca tej samej idei13.12.194315.06.2007
        Dodaj słowa kluczowe