Powiedz o tym miejscu
pl

Jacek Kuroń

Dodaj nowe zdjęcie!
Data urodzenia:
03.03.1934
Data śmierci:
17.06.2004
Data pogrzebu :
26.06.2004
Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
Jan
Kategorie:
dysydent, historyk, minister, polityk, poseł
Narodowość:
 polska
Cmentarz:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach

    Jacek Jan Kuroń (ur. 3 marca 1934 we Lwowie, zm. 17 czerwca 2004 w Warszawie) – polski polityk, jeden z przywódców opozycji w okresie PRL, historyk, działacz tzw. Czerwonego Harcerstwa, współzałożyciel KOR, dwukrotny minister pracy i polityki socjalnej, w latach 1989–2001 poseł na Sejm X, I, II i III kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.

    Okres PRL

    Urodził się w rodzinie o PPS-owskich tradycjach. W 1949 był działaczem Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Od 1952 pracował jako etatowy instruktor w wydziale harcerskim stołecznego ZMP, wstąpił też wtedy do PZPR.

    W 1955 założył Krąg Walterowski, którego był komendantem do 1961. W latach 1957–1964 pracował w Głównej Kwaterze ZHP, gdzie pełnił m.in. funkcję kierownika Wydziału Programowego. W 1953 został przewodniczącym zarządu uczelnianego ZMP na Politechnice Warszawskiej. W listopadzie 1953 usunięto go z tej organizacji, jak i z PZPR za krytykę koncepcji ideowej ZMP. Od 1955 brał udział w zebraniach Klubu Krzywego Koła. Związany pośrednio z Klubem Poszukiwaczy Sprzeczności. Proponował stworzenie rad robotniczych, które wybierałby Centralną Radę Delegatów.

    W 1957 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Rok wcześniej ponownie został przyjęty do PZPR. Usunięty z tej organizacji po napisaniu w 1964 wraz z Karolem Modzelewskim Listu otwartego do Partii, krytykującego biurokratyzację i klasowy charakter reżimu PRL. W jego miejsce proponował "demokrację robotniczą" z takimi rozwiązaniami, jak referendum, gdzie podejmowano by decyzję, jaka część dochodu narodowego miałaby być konsumowana, a jaka przeznaczona na inwestycje. Robotnicy przyjmowaliby w "kolektywny" sposób decyzje dotyczące planu gospodarczego. List otwarty był inspirowany myślą trockistowską i poglądami Milovana Đilasa. W 1965 został opublikowany przez paryską "Kulturę", a dzięki licznym edycjom dokonanym na Zachodzie przez organizacje radykalnej lewicy stał się znanym w skali międzynarodowej dokumentem polskiej myśli politycznej. Za współudział w pisaniu Listu skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności w 1965, zwolnienie uzyskał w 1967. W 1968, w związku z wydarzeniami marcowymi, został aresztowany i skazany za organizację strajków studenckich tym razem na karę 3 i pół roku pozbawienia wolności. W 1975 współorganizował akcję mającą zablokować poprawki do Konstytucji PRL. Należał do sygnatariuszy Listu 59. We wrześniu 1976 był jednym z sygnatariuszy aktu założycielskiego Komitetu Obrony Robotników, a w 1977 KSS "KOR". Współpracował z Biurem Interwencyjnym KSS "KOR". Od 1977 wchodził w skład redakcji niezależnego kwartalnika "Krytyka", od 1978 wykładał w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych. Opowiadał się wówczas za koncepcją tzw. finlandyzacji, czyli uzyskania przez Polskę na arenie międzynarodowej statusu Finlandii (demokracja parlamentarna o suwerenności ograniczonej na rzecz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich).

    Z powodu represji nie mógł znaleźć pracy w instytucjach państwowych, został więc fikcyjnie zatrudniony jako osobisty sekretarz pisarza Igora Newerlego. W latach 70. opublikował pod pseudonimem kilka powieści kryminalnych. Podczas działalności opozycyjnej używał pseudonimów Maciej Gajka, Elżbieta Grażyna Borucka, EGB.

    W lipcu i sierpniu 1980 organizował sieć informacji o ruchu strajkowym. We wrześniu 1980 był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego został 13 grudnia 1981 zatrzymany w sopockim Grand Hotelu, internowany, a w 1982 aresztowany pod zarzutem próby obalenia ustroju, zwolniono go w 1984 na mocy amnestii. W czasie uwięzienia w listopadzie 1982 zmarła jego pierwsza żona Grażyna (Gajka).

    III Rzeczpospolita

    W 1989 brał udział w rozmowach Okrągłego Stołu. W latach 1989–1990 i 1992–1993 był ministrem pracy i polityki socjalnej w rządach Tadeusza Mazowieckiego i Hanny Suchockiej. Od 1989 do 2001 sprawował mandat posła na Sejm czterech kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W wyborach w 1995 kandydował na urząd Prezydenta RP, zajął 3. miejsce, uzyskując 9,2% głosów.

    W 2000 wraz z drugą żoną Danutą założył Uniwersytet Powszechny im. Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach, którego został pierwszym rektorem.

    Występował przeciwko łamaniu praw człowieka w Chinach i Tybecie. Pogrzeb Jacka Kuronia odbył się 26 czerwca 2004 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Sam deklarował się jako osoba niewierząca. Został pochowany w Alei Zasłużonych. W uroczystościach pogrzebowych udział wzięli m.in. prezydent i przedstawiciele władz RP; głos zabrali m.in. Adam Michnik, Marek Edelman, Karol Modzelewski i Wiktor Juszczenko Przed jego dawnym mieszkaniem przy ul. Mickiewicza na warszawskim Żoliborzu wmurowana została pamiątkowa tablica. W 2010 został patronem jednego z placów w tej samej dzielnicy.

    Poglądy

    Jacek Kuroń był zwolennikiem niepodległości Białorusi, Litwy i Ukrainy. Już w 1974 roku pisał: Suwerenność Ukrainy, Białorusi i Litwy to program walki o suwerenność Polski i jednocześnie są to jej realni, a nie egzotyczni sojusznicy. Dla opozycji politycznej w Polsce ta myśl musi stanowić dyrektywę działania.

    Odznaczenia i wyróżnienia

    • Order Orła Białego (1998)
    • Medal Pamiątkowy 13 Stycznia (1992, Litwa)
    • Medal Zasługi Republiki Czeskiej II Stopnia (2003, Czechy)
    • Order Uśmiechu (2001, jako 645. kawaler orderu, na wniosek dzieci ze świdnickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Chorych "SERCE")
    • Order Ecce Homo (2001), za bezkompromisowe poświęcenie w walce z totalitaryzmem, za szlachetność charakteru i obronę godności ludzkiej w czasach uprzedmiotowienia człowieka
    • Honorowe obywatelstwo miasta Lwowa (5 lipca 2002)
    • Legia Honorowa (Francja)
    • Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy)
    • Order Księcia Jarosława Mądrego (Ukraina)
    • Order Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa)
    • Nagroda Pojednania Polsko-Ukraińskiego

    W 2005 na gmachu Ministerstwa Polityki Społecznej w Warszawie odsłonięto tablicą upamiętniającą Jacka Kuronia.

    Życie prywatne

    Mąż Grażyny (Gai) Kuroń, a od 1990 Danuty Kuroń. Ojciec Macieja Kuronia.

    Wybrane publikacje

    • Polityka i odpowiedzialność, Wyd. "Aneks", Londyn 1984 (zbiór artykułów i esejów Jacka Kuronia oraz wywiadów przez niego udzielonych)
    • Wiara i wina. Do i od komunizmu, Wyd. Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1989
    • Moja zupa, Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", Warszawa 1991
    • Gwiezdny czas. "Wiary i winy" ciąg dalszy, Wyd. "Aneks", Londyn 1991
    • Spoko! czyli kwadratura koła, Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", Warszawa 1992
    • PRL dla początkujących, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1995 (wspólnie z Jackiem Żakowskim)
    • Siedmiolatka, czyli kto ukradł Polskę?, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1997 (wspólnie z Jackiem Żakowskim)
    • Działanie. Jeśli nie panujemy nad swoim życiem, ono panuje nad nami, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002
    • Rzeczpospolita dla moich wnuków, Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, Warszawa 2004

     

    Źródło informacji: wikipedia.org

    Brak miejsc

      loading...

          ImięRodzaj relacjiData urodzeniaData śmierciOpis
          1Maciej KurońMaciej Kurońsyn08.03.196025.12.2008
          2
          Grażyna Kurońżona02.01.194023.11.1982
          3Jan Józef LipskiJan Józef Lipskikolega/koleżanka25.05.192610.09.1991
          4Jerzy AndrzejewskiJerzy Andrzejewskikolega/koleżanka19.08.190919.04.1983
          5Antoni PajdakAntoni Pajdakkolega/koleżanka07.12.189420.03.1988
          6Tadeusz MazowieckiTadeusz Mazowieckikolega/koleżanka18.04.192728.10.2013
          7Ludwik CohnLudwik Cohnznajomy23.06.190214.12.1981
          8Bronisław GeremekBronisław Geremekznajomy06.03.193213.06.2008
          9Antoni SłonimskiAntoni Słonimskiznajomy15.11.189504.07.1976
          10Andrzej MunkAndrzej Munkznajomy16.10.192120.09.1961
          11Stefan KisielewskiStefan Kisielewskiznajomy07.03.191127.09.1991
          12Paweł JasienicaPaweł Jasienicaznajomy10.11.190919.08.1970
          13Maciej ZembatyMaciej Zembatystudent, uczeń16.05.194427.06.2011

          03.03.1962 | Władze polskie zamknęły Klub Krzywego Koła

          Klub Krzywego Koła – nazwa klubu dyskusyjnego mającego charakter wolnomyślicielski, działającego w Warszawie w latach 1955-1962.

          Prześlij wspomnienia

          08.03.1968 | Wiec studencki na Uniwersytecie Warszawskim zapoczątkował tzw. wydarzenia marcowe

          Marzec 1968 (8–23 marca 1968) – kryzys polityczny zapoczątkowany demonstracjami studenckimi, m.in. w Warszawie, Gdańsku, Krakowie i Poznaniu, brutalnie rozbitymi przez oddziały Milicji Obywatelskiej i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej tzw. aktywu robotniczego.

          Prześlij wspomnienia

          23.09.1976 | Powstał Komitet Obrony Robotników (KOR)

          Komitet Obrony Robotników – polska organizacja opozycyjna działająca od września 1976 do września 1977, sprzeciwiająca się polityce władz PRL, niosąca pomoc osobom represjonowanym w wyniku wydarzeń Czerwca 1976, przede wszystkim w Radomiu i Ursusie. Po częściowym spełnieniu jej postulatów przez władze PRL przekształciła się w Komitet Samoobrony Społecznej KOR.

          Prześlij wspomnienia

          24.10.1980 | Rejestracja NSZZ Solidarność

          24 października Sąd Wojewódzki w Warszawie wpisał do rejestru związków NSZZ „Solidarność”. Dokonał jednak zmian w statucie. Skreślone zostały zapisy o prawie do strajku i dopisane stwierdzenie o kierowniczej roli PZPR. Po ogłoszeniu przez sąd decyzji o zarejestrowaniu zmienionego statutu delegacja NSZZ „Solidarność” opuszczający salę sądu Lech Wałęsa oświadczył: "Zdaje mi się, że zarejestrowano inny związek niż ten, który ja reprezentuję". KKP ogłosiło oficjalny protest i zapowiedziało odwołanie do Sądu Najwyższego.

          Prześlij wspomnienia

          27.01.1989 | Odbyło się rządowo-opozycyjne spotkanie w Magdalence

          Rozmowy w Magdalence – spotkania władz państwowych PRL z przedstawicielami NSZZ Solidarność, odbywające się od 16 września 1988 roku w ośrodku konferencyjnym MSW Magdalence pod Warszawą. Początkowo odbywały się w Warszawie w willi przy ulicy Zawrat.

          Prześlij wspomnienia

          06.02.1989 | Rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu, które trwały do 5 kwietnia

          Okrągły Stół – negocjacje prowadzone od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 przez przedstawicieli władz PRL, opozycji solidarnościowej oraz kościelnej (status obserwatora - Kościół Ewangelicko-Augsburski oraz Kościół rzymskokatolicki). Prowadzone były w kilku miejscach, a ich rozpoczęcie i zakończenie odbyło się w siedzibie Urzędu Rady Ministrów PRL w Pałacu Namiestnikowskim (obecnie Pałac Prezydencki) w Warszawie. W obradach wszystkich zespołów brały udział 452 osoby. Jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od którego rozpoczęły się zmiany ustrojowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu, tzw. wybory czerwcowe.

          Prześlij wspomnienia

          05.04.1989 | Podpisano porozumienie Okrągłego Stołu

          Prześlij wspomnienia

          11.07.1992 | Powstał rząd Hanny Suchockiej

          Rząd Hanny Suchockiej – Rada Ministrów pod kierownictwem premier Hanny Suchockiej, powołany przez Sejm 11 lipca 1992 po niepowodzeniu misji utworzenia rządu przez Waldemara Pawlaka.

          Prześlij wspomnienia

          Dodaj słowa kluczowe